یکی از بخش‌های کاربردی و بسیار مهم در صنعت چاپ ترام است. بسیاری از افراد در هنگام چاپ به این نکته دقت نمی‌کنند و انواع اشکال ترام را در نظر نمی‌گیرند. در این مقاله به بررسی هر آنچه که در مورد ترام باید بدانیم، می‌پردازیم.
ترام چیست؟
در پاسخ به سوال ترام چیست؟ باید گفت: با نگاهی دقیق با ذره‌بین به کلیشه چاپ افست (زینک) نقاط بسیار ریزی را مشاهده می‌کنید که قطرهای متفاوت دارند، یا بسیار به هم نزدیک هستند و یا از هم دور که به آن ترام می‌گویند. ترام در واقع وظیفه تشکیل نقاط سایه و روشن تصویر را بر عهده دارند. ترام در چاپ‌های مختلف انواع مختلفی دارد و حتما باید در هنگام چاپ به تراکم و ابعاد ترام دقت کرد.
انواع ترام
ترام هم از نظر مدل و هم از نظر شکل به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود که در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم:
ترام از نظر مدل
ترام از نظر مدل به دو دسته ترام AM با ترام متعارف و ترام FM تقسیم می‌شود.
ترام AF یا متعارف
AM Ampletude Modulation یا ترام متعارف که بسیار پرکاربرد بوده و در شیوه‌های مختلف چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مدل ترام متناسب با تصویر تراکم آن تغییر می‌کند. مثلا اگر در عکسی تراکم تصاویر رنگی کمتر باشد اندازه ترام تغییر کرده و کوچک‌تر می‌شود و بالعکس. اگر شما یک تصویر رنگی را بخواهید چاپ کنید در هنگام چاپ در قسمت‌های سایه روشن و کم رنگ تراکم ترام کم و اندازه آن کوچک‌تر است. معیار تغییر اندازه و تراکم در این نوع ترام تنها رنگ است. اگر در هنگام چاپ با این ترام تصویر به اندازه‌های مختلف تقسیم نشود، کار چاپ دچار پیچازی می‌شود. زیرا فواصل در این نوع ترام مساوی است. اما این نوع ترام یک ایراد دارد و آن هم این است که کیفیت چاپش به مانند ترام FM نیست. با این اوصاف به دلیل راحتی و در اولویت بودن آن در مراحل زیتک، تهیه فیلم و… در چاپ رونق و رواج زیادی دارد.
ترام FM FM : Frequency Modulation
این ترام به نسبت ترام متعارف از ظرافت بیشتری برخوردار است و خروجی آن بسیار با کیفیت بوده و جزئیات بیشتری را به تصویر می‌کشد. برای کار با این ترام نیاز به در نظر گرفتن زاویه ترام نیست و هیچ نظمی در ترام گذاری مشاهده نمی‌شود. در این روش ترام گذاری به صورت تصادفی و با کمک تغییر فاصله نقاط بدون تغییر اندازه نقاط صورت می‌گیرد. در این نوع ترام رخ نمایی گل ترام و خطر پیچازی تقریبا به صفر می‌رسد. در این نوع ترام به دلیلی ظرافت و وضوح چاپ سرعت چاپ بالا بوده و در مورد جا‌به‌جایی رنگ‌ها هم از حساسیت کمتری برخوردا بوده و در برابر آب و هوا و رطوبت نیز مقاوم است. از این ترام به دلیل مواردی که ذکر شد و تراکم در ناحیه تن‌های میانی در چاپ دیجیتال استفاده می‌شود.
انواع ترام از نظر شکل
ترام از نظر شکل به 4 دسته تقسیم می‌شود.
- ترام منظم: در این نوع ترام فاصله نقاط مساوی است اما اندازه نقاط تغییر کرده و نقاط هم شکل هستند.
- نقاط غیر منظم: نقاط غیر منظم خود به سه دسته تقسیم می‌شد. نقاط غیر منظم با فاصله نقاط نامساوی، اما یک اندازه و یک شکل، غیر منظم دوم با فاصله نا مساوی، که اندازه آن متغیر است اما شکل آن یکی است، غیر منظم با فاصله نا مساوی، با تغییر در اندازه نقاط و شکل متغیر و غیر هم شکل.
بهترین نوع ترام
اگر بخواهیم بگوییم بهترین نوع ترام چیست باید ترکیب هر دو آن‌ها را پیشنهاد کنیم. زیرا با هم، هم پوشانی داشته و نقاط ضعف را کاهش و نقاط مثبت را تقویت می‌کند.
زاویه ترام
در ساخت ترام زاویه‌های متفاوت وجود دارد و ترام‌ها با زاویه یکسان قرار داده نمی‌شوند؛ زیرا زاویه دید ما در نگاه کردن به زوایای 45 درجه مشکل تشخیص دارد و حال اگر زاویه ترام‌ها در کار چاپ کمتر از 30 درجه باشد خروجی کار دچار پیچازی می‌شود (وقتی لطافت کار رنگی از بین برود و بهم ریختگی رنگی و پیچش مشاهده شود). برای چاپ افست بهترین زاویه ترام به شرح زیر است:
- Y= 0
- C= 15
- K= 45
- M= 75
زاویه قرار گیری ترام این رنگ‌ها بر اساس تجربه و نوع تشخیص زاویه دید انسان مشخص شده است. مثلا رنگ مشکی پر رنگ‌ترین رنگ (K) به دلیل مشکل دید انسان در زاویه 45 درجه و رنگ زرد کم رنگ‌ترین رنگ (Y) در زاویه 0 قرار گرفته است. توجه داشته باشید در نوع چاپ فلسکو این زوایا 5/7 درجه کمتر است.
چاقي يا لاغري ترام در چاپ
بعد از اسکن یک عکس و چاپ ان متوجه تغییر رنگ و تیره‌تر شده است و در واقع شما با این کار یک ترام ایجاد کرده‌اید. در این مواقع اصلاح چاقی ترام یا پر کرده را به کار می‌بریم. در هنگام چاپ و لیتوگرافی متناسب با زینکی که متصدی لیتوگرافی با توجه به نور تنظیم می‌کند می‌تواند دچار چاقی یا لاغری شود. استاندارد تراکم ترام در حدود 3 درصد بوده و اگر بیشتر از این شود دچار چاقی شده است. این خطا در تن 50 درصد به اوج خود می‌رسد و این چاقی در کارهای ظریف‌تر بیشتر خود را نشان می‌دهد.
ترام مناسب چاپ روزنامه
بهترین ترام برای استفاده در چاپ روزنامه ترام دایره‌ای شکل است. زیرا به دلیل استفاده از چاپ افست با رول روزنامه عموما این چاپ دچار مشکل چاقی است.
جمع‌بندی
به طور خلاصه به دانه‌های ریزی که قسمت سایه روشن‌ها و مشخص شدن تراکم و رنگ تاثیر می‌گذارد ترام می‌گویند و ترام در چاپ نقش مهمی داشته و از نظر شکل و مدل انواع اقسام مختلف دارد. پر کاربرد‌ترین نوع ترام، ترام FM است. در هنگام استفاده از ترام علاوه بر شکل آن متناسب با نوع چاپ و کاغذ، باید به زاویه ترام هم توجه کرد تا رنگ‌ها درست در کنار هم قرار گرفته و تصویر دچار پیچازی شده و دید بصری خوبی ایجاد کند. علاوه بر این به چاقی و لاغری ترام نیز باید دقت کرد، اگر تراکم ترام در یک بخش بیشتر از حد معمول باشد دچار چاقی ترام می‌شویم.
https://irankohan.ir/
